Stiefouder, wat houdt dat in?
Vrijdag 9 september 2022 is het de Dag van de Scheiding. Een dag waarop de vereniging van Familie- en erfrecht Advocaten Scheidingsmediators, aandacht vraagt voor een belangrijk thema binnen de scheidingspraktijk. Dit jaar is dat het samengestelde gezin. Een mooie aanleiding om stil te staan bij de rol van de stiefouder in het samengestelde gezin.
Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS) eindigt in Nederland 30 tot 35 procent van de huwelijken in een scheiding. Daarmee lijkt het taboe op scheiden te zijn verdwenen en zelfs steeds meer de norm te worden. Gescheiden partners met kinderen krijgen nieuwe relaties, waardoor er steeds meer nieuwe gezinsvormen ontstaan, zoals het samengestelde gezin.
Wanneer bent u een stiefouder (of liever bonusouder)?
Stiefouder, het woord kennen we allemaal, maar wanneer bent u stiefouder en wat zijn de juridische gevolgen van het zijn van stiefouder?
Het woord “stiefouder” heeft misschien ook voor u negatieve connotaties, doordat het u doet denken aan de gemene en jaloerse stiefmoeder uit het sprookje Assepoester. Wij gebruiken dan ook liever termen als “bonusouder” of “extra familie” in plaats van stiefouder en samengesteld gezin, hetgeen in Scandinavië overigens al algemeen gebruik is. De Nederlandse wetgeving bezigt echter nog altijd de term “stiefouder”.
Iemand is voor de wet stiefouder als hij/zij trouwt of een geregistreerd partnerschap aangaat met de vader of moeder van een kind dat bij hem of haar ingeschreven staat. Dit geldt dus niet als u gaat samenwonen of als het kind bij de andere ouder ingeschreven staat.
Rechten en plichten stiefouder
Volgens de huidige wet moet u als stiefouder tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap financieel bijdragen in de ouderhoud van uw stiefkind. Deze onderhoudsplicht is op basis van uw inkomen (naar draagkracht). Het ontstaan van stiefouderschap kan dus aanleiding zijn de kinderalimentatie afspraken tussen de andere (juridische) ouders van uw stiefkind te herzien. Voor veel mensen voelt dit onrechtvaardig, omdat zij vinden dat deze taak primair bij de juridische ouders moet liggen. Hoewel er al jaren stemmen opgaan om de onderhoudsverplichting voor stiefouders af te schaffen, is dit nog steeds de wettelijke norm.
Als u gaat scheiden van uw partner bent u voor de wet niet langer stiefouder. U bent dan ook niet meer verplicht bij te dragen in de kosten van het kind door een kinderalimentatie te betalen. U heeft in beginsel wel recht op een omgangsregeling met het kind, ervan uitgaande dat er tussen u en het kind een nauwe band is ontstaan.
Gouden tips
Het zijn van stiefouder en het vinden van balans in een samengesteld gezin is vaak een enorme uitdaging. Een samengesteld gezin begint met een verlies, want een vader of moeder is gescheiden of overleden. Kinderen zijn vaak nog verdrietig of boos. Geef elkaar de tijd en de ruimte om te wennen aan de nieuwe situatie en wees open en respectvol naar elkaar. Een stiefouder zal nooit de echte vader of moeder kunnen vervangen. Een stiefouder is ook niet verantwoordelijk voor de verzorging en opvoeding, maar dat wil niet zeggen dat een stiefouder niet mag aangeven waar hij of zij voor staat.
Heeft u vragen over uw rechten of plichten als stiefouder of heeft u advies of hulp nodig bij het vormgeven van uw samengestelde gezin? Neemt u dan vrijblijvend contact op: info@family-affairs.nl / 010-404 95 88.
