U woont in het buitenland, maar wilt scheiden in Nederland. Kan dat?

Als bij een echtscheiding internationale factoren aanwezig zijn, zoals een in het buitenland gesloten huwelijk of echtgenoten die wonen in het buitenland al dan niet met een buitenlandse nationaliteit, is sprake van een internationale echtscheiding. Dan geldt niet alleen de Nederlandse wet, maar gaat ook het internationale familierecht een rol spelen, zoals neergelegd in internationale verdragen en verordeningen.

Sommige internationale aspecten hebben alleen invloed op de praktische kant van de echtscheiding, bijvoorbeeld als een van de echtgenoten geen of slecht Nederlands spreekt. Doorgaans is ook sprake van factoren, die van invloed zijn op de uitkomst van de echtscheiding.

Bevoegdheid Nederlandse rechtbank

In de eerste plaats speelt bij een internationale echtscheiding de vraag naar de bevoegdheid van de Nederlandse rechtbank. Kan de Nederlandse rechtbank uw echtscheiding wel uitspreken en is hij wel bevoegd te beslissen ten aanzien van het huwelijksvermogen en/of uw kinderen? Voor ieder onderwerp dat geregeld moet worden, zal de bevoegdheid van de Nederlandse rechter afzonderlijk moeten worden vastgesteld. Zo kan het zo zijn dat de Nederlandse rechtbank wel bevoegd is de echtscheiding uit te spreken, maar niet om te beslissen over het hoofdverblijf en de zorgregeling van de kinderen.

Afhankelijk van nationaliteit en gewone verblijfplaats

De Nederlandse rechtbank kan uw echtscheiding alleen uitspreken als u ofwel allebei de Nederlandse nationaliteit bezit ofwel minimaal een van u in Nederland woont. De met ingang van 1 augustus 2022 toepasselijke internationale verordening Brussel II-ter spreekt van de “gewone verblijfplaats” van de echtgenoten. Daarmee wordt kort gezegd de plek bedoeld waar iemand feitelijk en duurzaam verblijft, het centrum van zijn maatschappelijke bestaan.

Als u de rechtbank niet gezamenlijk (na een geslaagde mediation), maar op eenzijdig verzoek om de echtscheiding vraagt, gelden er aanvullende voorwaarden ten aanzien van de duur van uw gewone verblijfplaats in Nederland. Als u beiden in het buitenland woont, maar u niet allebei de Nederlandse nationaliteit heeft, dan is de Nederlandse rechter in principe niet bevoegd. Ook niet als u wel in Nederland bent gehuwd. U zult de echtscheiding dan aan de rechter van een ander land moeten vragen.

Wie het eerst komt, wie het eerst maalt

Het is niet ondenkbaar dat uw echtscheiding in meerdere landen kan worden aangevraagd. In Nederland geldt dan de hoofdregel: “wie het eerst komt, wie het eerst maalt”. Als uw echtgenoot eerder in het buitenland de echtscheiding aanvraagt dan u in Nederland, bent u te laat. De Nederlandse rechter zal zich dan onbevoegd verklaren.

Heeft u met een internationale echtscheiding te maken en wilt u hier meer over weten, neemt u dan vrijblijvend contact op: info@family-affairs.nl / 010-404 95 88.